އަންހެނުންނަށް ނަމާދުކުރެވޭގޮތަށް ހަދާފައި ހުންނަ މިސްކިތްތަކުގައި ރަމަޟާންމަހުގެ ތަރާވީޙު ނަމާދުކުރާއިރު ސަފުހެދުމުގައި، ކުރީގެ ސަފުތަކަށް ނާރައި ފަހަތު ސަފުތަކަށް އަރަން އުޅުމާއި، ސަފު ނުގުޅުވާ ވަކި ވަކި ތަންތަންކޮޅުގައި ސަފު ހެދުމާއި ސަފާއެކަހެރިވެ ނަމާދުކުރުން ފަދަ ކަންކަން ތަކުރާރުވާތީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ބައެއް އުޚްތުން ސުވާލުކުރެއެވެ.
ފުރަތަމަ ކަމަކަށް، އަންހެނުން ނަމާދުކުރާތަން ފިރިހެނުން ނަމާދުކުރާތަނާ ވަކިކުރެވިފައިވާނަމަ، (އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ސީދާކޮށް ނުފެންނަގޮތަށް) އަންހެނުން ސަފުހަދާނީ ހަމަ ކުރީސަފު ފުރަމުން ކުރީސަފުން ފެށީގެންނެވެ. އެހެނީ އަންނަނިވި ޙަދީޘަކީ މިފަދަ ވަކި ކުރެވިފައިވާ ތަންތަނާ ބެހޭގޮތުން އޮންނަ ޙަދީޘެއް ނޫނެވެ.
އަންހެނުން ސަފުހަދަނީ ފިރިހެނުންނާ ވަކިކުރެވިފައިވާ ތަނެއްގައި އެމީހުންނަށް ނުފެންނަ ގޮތަށްނަމަ އަންނަނިވި ޙަދީޘަށް ޢަމަލުކުރާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. خَيْرُ صُفوفِ الرِّجالِ أَوَّلُهَا، وشرُّها آخِرُهَا وخيْرُ صُفوفِ النِّسَاءِ آخِرُها، وَشرُّهَا أَوَّلُهَا -رواه مُسلِم. މާނައީ: “ފިރިހެނުންގެ ސަފުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮވެގެންވާ ސަފަކީ އެންމެ ފުރަތަމަ ސަފެވެ. ފިރިހެނުންގެ ސަފުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ނުބައިވެގެންވާ ސަފަކީ އެންމެ ފަހު ސަފެވެ. އަދި އަންހެން ސަފުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮވެގެންވާ ސަފަކީ އެންމެ ފަހު ސަފެވެ. އަދި އެސަފުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ނުބައިވެގެންވާ ސަފަކީ އެންމެ ފުރަތަމަ ސަފެވެ.”
ނަމާދަށް ހަދާ ސަފެއް ނުބައިކަން އެކުލެވިގެންވާ ސަފަކަށް ވެދާނެކަމަށް އޮތުމުން ބައެއް މީހުން ޙައިރާން ވެދާނެއެވެ. މިތަނުގައި އެއްވެސް ޙާލެއްގައި މި ބުނަނީ ފަހަތު ސަފަށް ފިރިހެނުން އެރުމުން ޢަޛާބު ލިބޭ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. މިތަނުގައި މިދައްކަނީ ފިރިހެނުންނާ އަންހެނުން އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ފެންނަގޮތަށް ދެ ބައިމީހުން ސަފުހަދާ ޙާލަތުގެ ވާހަކައެވެ. އެބަހީ ފިރިހެނުންގެ އެންމެ ފަހު ސަފާ އެންމެ ކައިރިވެގެންވަނީ އަންހެނުންގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ސަފެވެ. އެހެންކަމުން ދެބައިމީހުންގެ ހިތްތަކަށް ޝައިތާނާ ވަސްވާސް ލައިދިނުން ބޮޑުވާނެއެވެ. އަދި ނަމާދުގައި ހުންނަންޖެހޭ ހުޝޫއަތްތެރިކަން ކުޑަވާނެއެވެ.
ފިރިހެނުންނަށް ނުފެންނަތަނެއްގައި ސަފުހަދާނަމަ އަންހެނުންގެ އެންމެ ހެޔޮކަންބޮޑު ސަފަކަށް ވާނީ ކުރީސަފެވެ. އަދި ސަފާ ނުގުޅި ވަކިން ނަމާދުކުރާ މީހާގެ ނަމާދު ޢުޛުރެއްނެތްނަމަ ޞައްޙަނުވާނޭކަމަށް ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ.
އެއީ ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ މި ޙަދީޘްފުޅުގެ ސަބަބުންނެވެ. މީހަކު ސަފުގެ ފަހަތުގައި އެކަނި ހުރެ ނަމާދުކުރާތަން ދެކެވަޑައިގެން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އެމީހާއަށް ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ( اسْتَقْبِلْ صَلَاتَكَ فَلَا صَلَاةَ لِرَجُلٍ فَرْدٍ خَلْفَ الصَّفِّ ) رواه أحمد (15708) وصححه الألباني في ” الإرواء ” برقم (541) .
މާނައީ: “ތިބާ އަލުން ނަމާދުކުރާށެވެ. ސަފުގެ ފަހަތުގައި އެކަނި ހުންނަ މީހަކަށް ނަމާދެއް ނުވެއެވެ.” އަބޫދާއޫދު އަދި ތިރްމިޛީގެ ރިވާޔަތުގައި ވެއެވެ. ( رَأَى رَجُلًا يُصَلِّي خَلْفَ الصَّفِّ وَحْدَهُ فَأَمَرَهُ أَنْ يُعِيدَ ) رواه أبو داود( 682 ) والترمذي( 230 ) وصححه الألباني .މާނައީ: ސަފުގެ ފަހަތުގައި އެކަނި ނަމާދަށް ހުރިތަން ދެކެވަޑައިގެން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އޭނާއަށް އަލުން ނަމާދުކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވިއެވެ.”
ވީމާ، މިސްކިތުގައި އިމާމާއާއެކު ޖަމާޢަތެއް ހެދިފައިވަނިކޮށް، އެ ޖަމާޢަތަށް ތަބާވުމުގެ ގޮތުން، ސަފުގެ ފަހަތުގައި ސަފާ ނުގުޅި އެކަހެރިވެ ހުރުމާއި، ވަކިވަކި ތަންތަންކޮޅުގައި ސަފުބުރިބުރި ހަދައިގެން ނަމާދުކުރުމަކީ އެ ނަމާދުކުރާ މީހުންގެ ނަމާދު ޞައްޙަނުވާނޭ ކަމެއްކަން މިކަމާބެހޭގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދިޘްތަކުގެ އަލީގައި ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. އަދި ހަމައެއާކު ސަފު ހަދާއިރު ކޮންމެ މީހަކު ވަކި މުސައްލައެއް ހިފައިގެން އައިސް ވަކި މުސައްލާއެއްގައި ކޮންމެ ދެމީހެއްގެ ދޭތެރޭގައި ޝައިޠާނާއަށް ޖާގަބާއްވައިގެން ހެދޭ ސަފުތަކަކީވެސް ރަނގަޅު ސަފުތަކެއް ނޫނެވެ. އަންހެނުންވެސް ސަފުހަދަން ޖެހޭނީ ފިރިހެނުންވެސް ސަފު ހަދާ ބީދައިން ކޮނޑާ ކޮނޑު ޖައްސާ ފައިތިލައިގެ ފުންނާބު ފުންނާބާ ޖެހޭގޮތަށް ކައިރި ކައިރީގައެވެ. ނަމާދަކީ މާތް ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުގައި އެންމެ ލޮބުވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވާ ޢަމަލަށް ވީ ހިނދު، ނަމާދުގައި ތިބޭ ޞަފުތަކަށް މާތް ﷲ ބައްލަވާވޮޑިގަންނަވާ ކަމަށް އައިސްފައިވާހިނދު، އަދި ސަފު އެއްވަރުކުރުމާއި ކައިރިކައިރީގައި ސަފުހެދުމަށް ވަރަށް ގިނަ ޙަދީޘްތައް އައިސްފައިވާއިރު، ނަމާދު ފުރިހަމަކުރުމަށްޓަކައި ސަފުހެދުން ފުރިހަމަކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.
